تعرفه گمرکی اکسید و هیدروکسید کبالت 28220000

تحلیل جامع تعرفه گمرکی، مالیات‌ها و مقررات واردات اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت (کد تعرفه 28220000) به ایران برای سال‌های 1403 و 1404

1. مقدمه

• هدف گزارش: هدف از تدوین این گزارش، ارائه تحلیلی دقیق و جامع از تعرفه‌های گمرکی، مالیات‌ها، عوارض، الزامات قانونی و تأثیر موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) بر واردات «اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت» طبقه‌بندی شده ذیل کد تعرفه 28220000 سیستم هماهنگ شده (HS) به جمهوری اسلامی ایران است. این تحلیل مشخصاً بر سال مالی 1403 (آغاز از فروردین 1403) تمرکز دارد و در موارد ممکن، اطلاعات مربوط به سال 1404 (آغاز از فروردین 1404) را نیز پوشش می‌دهد.
• اهمیت رعایت مقررات: واردات کالا به ایران مستلزم رعایت دقیق قوانین و مقررات گمرکی، طبقه‌بندی صحیح تعرفه، پرداخت حقوق و عوارض متعلقه و اخذ مجوزهای لازم است. عدم توجه به این الزامات می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین، تأخیر در ترخیص کالا و بروز مشکلات حقوقی برای واردکنندگان شود. از این رو، اتکا به منابع رسمی و در صورت نیاز، بهره‌گیری از مشاوره کارگزاران رسمی گمرک، برای انجام فرآیندهای وارداتی ضروری است.
• محدوده گزارش: این گزارش منحصراً به کد تعرفه 28220000، شرایط واردات به ایران، سال‌های مالی 1403 و 1404 و تحلیل اثرات موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌پردازد.

2. منابع رسمی اطلاعات و طبقه‌بندی تعرفه

• مراجع رسمی اصلی:
  • گمرک جمهوری اسلامی ایران (IRICA): گمرک ایران، وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان اصلی مسئول اجرای قوانین و مقررات گمرکی، وصول حقوق ورودی و نظارت بر فرآیندهای واردات، صادرات و ترانزیت کالا در کشور است.¹ این سازمان نقش مرزبان اقتصادی کشور را ایفا می‌کند.¹
  • وب‌سایت رسمی گمرک (irica.ir): وب‌سایت رسمی گمرک به نشانی irica.ir، منبع کلیدی برای دسترسی به اطلاعات، آمارها، قوانین و سامانه‌های مرتبط گمرکی است.¹ لازم به ذکر است که جستجوی مستقیم و دقیق تعرفه‌ها ممکن است نیازمند دسترسی به زیرسامانه‌ها یا پایگاه‌های داده تخصصی‌تر باشد.⁹
  • سامانه جامع امور گمرکی (EPL): سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی گمرک (EPL) به آدرس epl.irica.ir، پلتفرم عملیاتی اصلی برای انجام امور گمرکی به صورت الکترونیکی است. این سامانه امکاناتی نظیر دوراظهاری واردات، صادرات و ترانزیت، پیگیری وضعیت اظهارنامه و دسترسی به اطلاعات تجاری خاص برای کاربران ثبت‌شده را فراهم می‌کند.⁴ دسترسی به این سامانه معمولاً نیازمند ثبت‌نام حضوری در گمرک و دریافت نام کاربری و رمز عبور است.¹²
  • سامانه جامع تجارت (NTSW): سامانه جامع تجارت ایران به نشانی ntsw.ir، درگاهی یکپارچه برای مدیریت فرآیندهای تجاری، اعم از داخلی و خارجی است. این سامانه وظایفی چون ثبت‌نام فعالان اقتصادی، ثبت سفارش کالا، اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های مختلف (مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت - صمت) و استعلام کارت بازرگانی را پوشش می‌دهد.
• منابع جدول تعرفه‌ها:
  • کتاب مقررات صادرات و واردات: این کتاب که به صورت سالانه توسط سازمان توسعه تجارت ایران یا ناشران معتبر منتشر می‌شود، مرجع رسمی و کامل جدول تعرفه‌های گمرکی (شامل کدهای HS، شرح کالا، حقوق گمرکی، سود بازرگانی) و کلیه قوانین و مقررات مرتبط با صادرات و واردات برای سال مالی مربوطه است.²⁴ نسخه‌های PDF این کتاب نیز معمولاً در دسترس قرار می‌گیرند.²⁴ برای اطلاعات دقیق سال 1403، مراجعه به نسخه همان سال ضروری است و در صورت انتشار، نسخه 1404 ملاک عمل خواهد بود.¹
  • پایگاه‌های داده آنلاین تعرفه: ابزارهای آنلاینی نیز برای جستجوی کدهای تعرفه و نرخ‌های مرتبط وجود دارند که برخی توسط گمرک یا زیرمجموعه‌های آن و برخی توسط شرکت‌های خصوصی ارائه می‌شوند (مانند تجیار ⁴⁵، ImportDTC ³²).³ با این حال، تأکید می‌شود که برای اطمینان کامل، اطلاعات باید از طریق کتاب مقررات رسمی یا استعلام مستقیم از گمرک تأیید گردد.
• تأیید کد تعرفه 28220000:
  • کد تعرفه مشخص: 28220000
  • شرح رسمی فارسی: اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت؛ اکسیدهای کبالت تجارتی.⁵¹
  • شرح انگلیسی: Cobalt oxides and hydroxides; commercial cobalt oxides.⁵¹
  • جایگاه در طبقه‌بندی: این کد ذیل فصل 28 (محصولات شیمیایی غیرآلی؛ ترکیبات آلی یا غیرآلی فلزات گرانبها،...) قرار دارد.⁴⁵

زیرساخت تجارت خارجی ایران به طور فزاینده‌ای بر سامانه‌های دیجیتال یکپارچه (مانند IRICA، EPL و NTSW) متکی است. گمرک ایران (IRICA) به عنوان نهاد ناظر عمل می‌کند، سامانه EPL درگاه اصلی برای انجام تشریفات گمرکی الکترونیکی است و سامانه جامع تجارت (NTSW) فرآیندهای گسترده‌تری مانند ثبت سفارش و اخذ مجوزها را مدیریت می‌کند. با وجود این دیجیتالی شدن، کتاب مقررات صادرات و واردات سالانه همچنان به عنوان مرجع اصلی و قطعی برای جزئیات کامل تعرفه‌ها و مقررات باقی مانده است. بنابراین، فعالان تجاری برای ناوبری مؤثر در این سیستم، نیازمند درک نقش هر یک از این اجزا و استفاده صحیح از آن‌ها هستند.

نکته حائز اهمیت این است که نرخ‌های تعرفه، به ویژه سود بازرگانی، می‌توانند سالانه تغییر کنند. اطلاعات موجود در منابع غیررسمی یا قدیمی ممکن است دقیق نباشد. به عنوان مثال، نرخ 5% حقوق ورودی برای کد 28220000 که در سندی مربوط به سال 1399 ذکر شده ⁵¹، لزوماً برای سال 1403 معتبر نیست. نرخ‌های مربوط به کد مشابه 28112200 نیز در منابع مختلف، متفاوت گزارش شده است (1% در ⁵⁵ و 5% در ⁵¹). این نوسانات، ضرورت استعلام نرخ دقیق و به‌روز را از منابع رسمی سال 1403 (کتاب مقررات یا گمرک) برای کد 28220000 برجسته می‌سازد.

جدول 1: منابع رسمی کلیدی برای اطلاعات واردات ایران

3. حقوق ورودی، مالیات‌ها و عوارض برای کد تعرفه 28220000 (سال 1403/1404)

• مبنای محاسبه: هزینه‌های گمرکی شامل حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض، عموماً بر اساس ارزش سیف (CIF) کالا محاسبه می‌شوند. ارزش CIF شامل قیمت خرید کالا، هزینه بیمه و هزینه حمل و نقل تا اولین مرز ورودی کشور است.⁴³ این ارزش ارزی با استفاده از نرخ ارز رسمی اعلامی توسط بانک مرکزی که به صورت هفتگی یا روزانه توسط گمرک ابلاغ می‌شود، به ریال تبدیل می‌گردد.⁴¹ قانون بودجه 1404 به طور خاص نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی را میانگین نرخ ارز مرکز مبادله در اسفند 1403 تعیین کرده است.²⁶
• حقوق ورودی (Import Duty):
  • تعریف: مجموع حقوق گمرکی و سود بازرگانی است که برای واردات قطعی کالا دریافت می‌شود.³³
  • حقوق گمرکی (Customs Duty): این بخش معمولاً توسط مجلس شورای اسلامی تعیین می‌شود و نرخ ثابتی دارد که در سال‌های گذشته غالباً 4% بوده است.³³ با این حال، قوانین بودجه سنواتی می‌توانند این نرخ را برای برخی کالاها یا کل کالاها تغییر دهند (مثلاً کاهش به 1% یا 2% برای کالاهای اساسی یا مواد اولیه تولید در برخی سال‌ها).⁴⁵ نرخ دقیق حقوق گمرکی برای سال 1403 باید از کتاب مقررات همان سال استعلام شود.
  • سود بازرگانی (Commercial Profit Tax): این بخش توسط هیئت وزیران تعیین می‌شود و بسته به کد تعرفه کالا و سیاست‌های اقتصادی دولت (مانند حمایت از تولید داخل) متغیر است.³³ این مؤلفه دلیل اصلی تفاوت نرخ حقوق ورودی بین کالاهای مختلف است.
  • نرخ برای کد 28220000: بر اساس سند مربوط به سال 1399 ⁵¹، مجموع حقوق ورودی برای این کد 5% ذکر شده است. اما با توجه به احتمال تغییرات سالانه، این نرخ برای سال 1403 یا 1404 قطعیت ندارد و باید از منابع رسمی سال جاری (کتاب مقررات 1403 یا استعلام از گمرک) تأیید شود. اگر فرض کنیم حقوق گمرکی پایه در سال 1403 معادل 1% یا 2% باشد (که این نیز نیاز به تأیید دارد)، نرخ 5% حقوق ورودی به معنی سود بازرگانی 4% یا 3% خواهد بود. این صرفاً یک تحلیل احتمالی است و نرخ رسمی باید استعلام گردد.
• مالیات بر ارزش افزوده (VAT):
  • نرخ: نرخ استاندارد مالیات بر ارزش افزوده برای عموم کالاها و خدمات در سال 1403 معادل 10% است. این افزایش یک درصدی نسبت به نرخ 9% سال‌های قبل، بر اساس قانون بودجه 1403 اعمال شده است.⁷³
  • نحوه محاسبه: مالیات بر ارزش افزوده بر مبنای مجموع «ارزش گمرکی (CIF)» به اضافه «کل حقوق ورودی (حقوق گمرکی + سود بازرگانی)» محاسبه و دریافت می‌گردد.³³
• سایر عوارض:
  • عوارض هلال احمر: نرخ این عوارض معادل 1% مجموع حقوق ورودی (حقوق گمرکی + سود بازرگانی) است.³³ این عوارض در فهرست عوارض قابل وصول قانون بودجه 1403 نیز ذکر شده است.⁵⁸
  • عوارض مدیریت پسماند: نرخ این عوارض معادل نیم در هزار (0.05%) ارزش CIF کالا است.⁵⁸ این عوارض تنها به کالاهایی تعلق می‌گیرد که در فهرست کالاهای مشمول ماده 12 قانون مدیریت پسماندها و بخشنامه‌های مرتبط (مانند بخشنامه شماره ٧/٩٨/٢٩٩٦١) ذکر شده باشند.⁸⁴ با توجه به ماهیت شیمیایی اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت، احتمال شمول این عوارض وجود دارد ⁹²، اما لازم است فهرست رسمی سال 1403 بررسی شود تا از تعلق قطعی آن به کد 28220000 اطمینان حاصل گردد.

هزینه نهایی واردات کالا به ایران به طور قابل توجهی تحت تأثیر لایه‌های متعدد مالیات و عوارض قرار دارد که فراتر از حقوق ورودی پایه است. مالیات بر ارزش افزوده با نرخ 10% بخش عمده‌ای از این هزینه‌ها را تشکیل می‌دهد و عوارض کوچک‌تر مانند هلال احمر و پسماند نیز بر هزینه تمام‌شده می‌افزایند. مؤلفه متغیر سود بازرگانی در دل حقوق ورودی، مهم‌ترین عاملی است که نیازمند بررسی دقیق برای کد تعرفه و سال مورد نظر است.

قوانین بودجه سالانه نقش کلیدی در تعیین نرخ‌ها دارند. به عنوان مثال، قانون بودجه 1403 نرخ مالیات بر ارزش افزوده را افزایش داد و ممکن است بر نرخ پایه حقوق گمرکی نیز تأثیر گذاشته باشد.⁵³ همچنین قانون بودجه 1404 بر نرخ ارز محاسباتی و تعرفه کالاهای خاص مانند گوشی تلفن همراه تأثیرگذار است.⁴¹ این نشان می‌دهد که اتکا به داده‌های سال‌های قبل، مانند نرخ 5% حقوق ورودی برای کد 28220000 از سال 1399 ⁵¹، برای برنامه‌ریزی تجاری در سال 1403 یا 1404 قابل اعتماد نیست و استعلام نرخ‌های جاری ضروری است.

جدول 2: برآورد تفکیکی هزینه‌های واردات برای کد تعرفه 28220000 (سال 1403)

4. الزامات قانونی و مجوزهای واردات

• فرآیند کلی واردات:
  • ثبت‌نام: اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد واردات تجاری دارند، باید ابتدا در سامانه جامع تجارت (ntsw.ir) ثبت‌نام کنند.¹⁵ برای واردات تجاری، داشتن کارت بازرگانی معتبر که توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی صادر و توسط وزارت صمت تأیید شده باشد، الزامی است.¹²
  • ثبت سفارش: پیش از ورود کالا به کشور، انجام ثبت سفارش از طریق سامانه جامع تجارت (NTSW) اجباری است.¹⁵ این فرآیند شامل ارائه اطلاعات پیش‌فاکتور (پروفرما) و اخذ تأییدیه‌های لازم از سازمان‌های ذی‌ربط بر اساس نوع کالا می‌باشد.²³ پس از تأیید، یک کد 8 رقمی یکتا برای ثبت سفارش صادر می‌شود که برای مراحل بعدی بانکی و گمرکی ضروری است.²³
  • اظهار گمرکی: پس از ورود کالا به گمرک، واردکننده یا نماینده قانونی وی (کارگزار گمرک) باید از طریق سامانه EPL (epl.irica.ir) نسبت به اظهار الکترونیکی کالا اقدام کند.⁷ اسناد مورد نیاز معمولاً شامل فاکتور، لیست بسته‌بندی، بارنامه، گواهی مبدأ، کد ثبت سفارش و مجوزهای اخذ شده است.
  • بازرسی و ترخیص: گمرک ممکن است اقدام به بازرسی فیزیکی کالا، ارزیابی ارزش اظهار شده و بررسی اسناد نماید. پس از تأیید انطباق و پرداخت کلیه حقوق ورودی، مالیات‌ها و عوارض متعلقه، مجوز خروج کالا از گمرک صادر می‌شود.²
• الزامات خاص برای اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت (کد 28220000):
  • وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت): به عنوان نهاد اصلی ناظر بر واردات کالاهای صنعتی و شیمیایی، موافقت وزارت صمت به طور ضمنی از طریق فرآیند ثبت سفارش در سامانه NTSW اخذ می‌شود.²¹ سامانه جامع تجارت به عنوان درگاه واحد عمل کرده و در صورت نیاز به مجوز خاص از این وزارتخانه، درخواست به صورت الکترونیکی ارسال و پیگیری می‌شود.
  • مجوزهای احتمالی بهداشت یا محیط زیست: با توجه به ماهیت شیمیایی کبالت و ترکیبات آن، بسته به گرید (درجه خلوص) و کاربرد نهایی کالا، ممکن است نیاز به اخذ مجوزهای اضافی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، اگر این مواد در تولید دارو، مواد غذایی یا محصولات مرتبط با سلامت انسان به کار روند، اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو (وابسته به وزارت بهداشت) ضروری خواهد بود.⁹⁷ همچنین، در صورتی که کالا به عنوان ماده خطرناک یا دارای پسماند مخرب محیط زیست طبقه‌بندی شود، ممکن است نیاز به مجوز یا رعایت ضوابط خاص سازمان حفاظت محیط زیست باشد.⁸⁴ این مجوزها نیز معمولاً در مرحله ثبت سفارش از طریق سامانه NTSW استعلام و پیگیری می‌شوند.
  • وضعیت فعلی: بر اساس اطلاعات موجود ⁵¹، وضعیت تعرفه برای کد 28220000 به صورت «فعال - مجاز به واردات 1» ذکر شده است. این عبارت معمولاً به این معنی است که واردات این کالا به طور کلی ممنوع نیست و ذیل گروه کالایی 1 قرار می‌گیرد که نیازمند طی کردن رویه‌های استاندارد واردات و اخذ مجوزهای عمومی (مانند ثبت سفارش) و احتمالاً مجوزهای خاص مربوط به ماهیت کالا (که از طریق NTSW مدیریت می‌شود) است. در منابع بررسی شده، هیچ الزام یا مجوز منحصر به فردی که برای تمام واردات ذیل کد 28220000 (صرف نظر از کاربرد) لازم باشد، شناسایی نشد.¹⁰⁴

فرآیند واردات مواد شیمیایی مانند اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت به ایران عمدتاً از طریق سامانه متمرکز و دیجیتال NTSW مدیریت می‌شود. این سامانه امکان ثبت‌نام، ثبت سفارش و اخذ مجوزهای لازم از وزارتخانه‌های مختلف (صمت، بهداشت، محیط زیست و...) را به صورت یکپارچه فراهم می‌کند. اگرچه وضعیت «مجاز به واردات 1» ⁵¹ نشان می‌دهد که این کالا ممنوع‌الورود نیست، اما به دلیل ماهیت شیمیایی آن، احتمال نیاز به اخذ مجوزهای خاص بر اساس کاربرد نهایی (مثلاً دارویی یا صنعتی) در مرحله ثبت سفارش وجود دارد. این سیستم یکپارچه به معنای آن است که گرچه ممکن است مجوزهای متعددی نیاز باشد، اما فرآیند درخواست و پیگیری آنها عمدتاً از طریق NTSW صورت می‌گیرد و نیاز به مراجعه جداگانه به هر سازمان را کاهش می‌دهد.

5. تأثیر موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)

• کلیات موافقت‌نامه: موافقت‌نامه تجارت آزاد (FTA) بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (شامل کشورهای فدراسیون روسیه، قزاقستان، جمهوری بلاروس، جمهوری ارمنستان و جمهوری قرقیزستان) با هدف آزادسازی و تسهیل تجارت کالا از طریق کاهش یا حذف موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای منعقد شده است.⁴⁰
• وضعیت اجرا و زمان‌بندی: این موافقت‌نامه پس از طی مراحل تصویب در مجالس ایران و کلیه کشورهای عضو EAEU، نهایی شده و طبق اعلام رسمی، اجرای کامل آن که منجر به صفر شدن تعرفه گمرکی برای بخش عمده‌ای از کالاها می‌شود، از تاریخ 25 اردیبهشت 1404 (مصادف با حدود 15 می 2025) آغاز خواهد شد.⁴⁰ پیش از این، یک موافقت‌نامه تجارت ترجیحی (PTA) بین طرفین برقرار بود که تنها شامل کاهش تعرفه برای تعداد محدودی از کالاها می‌شد.¹⁰⁹
• دامنه حذف تعرفه‌ها: بر اساس توافق، تعرفه گمرکی برای حدود 87% تا 90% از کل خطوط تعرفه‌ای (حدود 8000 کد HS هشت رقمی) در تجارت بین ایران و اعضای EAEU به صفر کاهش خواهد یافت.¹⁰⁶ تعداد محدودی از کالاها (حدود 795 تا 819 کد تعرفه) از شمول کاهش تعرفه مستثنی شده و مشمول نرخ MFN (دولت کامله‌الوداد) باقی می‌مانند و برای تعداد اندکی (حدود 21 تا 42 قلم کالا) نیز سهمیه‌های تعرفه‌ای (TRQ) در نظر گرفته شده است.¹¹⁸
• وضعیت تعرفه کد 28220000 ذیل FTA:
  • ارجاع به پیوست‌ها: متن اصلی موافقت‌نامه تجارت آزاد، جزئیات مربوط به نرخ تعرفه هر کالای خاص را در بر نمی‌گیرد، بلکه این اطلاعات در پیوست‌های موافقت‌نامه، به ویژه پیوست شماره 1 (Annex 1) که حاوی جداول تعهدات تعرفه‌ای طرفین است، مشخص شده‌اند.¹⁰⁸
  • خلاء اطلاعاتی: در منابع اطلاعاتی بررسی شده برای تهیه این گزارش، متن کامل پیوست 1 موافقت‌نامه یا اطلاعات مشخصی درباره وضعیت تعرفه کد 28220000 ذیل این موافقت‌نامه یافت نشد.⁵⁷ بنابراین، تأیید قطعی اینکه آیا واردات اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت از کشورهای عضو EAEU پس از لازم‌الاجرا شدن FTA (از اردیبهشت 1404) مشمول تعرفه صفر خواهد شد یا خیر، مستلزم دسترسی و بررسی متن رسمی و کامل موافقت‌نامه و پیوست‌های آن است.
  • احتمال شمول: با توجه به اینکه اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت جزو مواد شیمیایی صنعتی پایه محسوب می‌شوند و بخش عمده‌ای از کالاها (حدود 87%) مشمول تعرفه صفر خواهند شد، احتمال قرار گرفتن کد 28220000 در فهرست کالاهای با تعرفه صفر وجود دارد، اما این موضوع صرفاً یک گمانه‌زنی است و نیاز به تأیید رسمی از طریق متن موافقت‌نامه دارد.
• شرایط برخورداری از تعرفه ترجیحی: برای بهره‌مندی از تعرفه‌های کاهش‌یافته یا صفر ذیل موافقت‌نامه، کالای وارداتی باید شرایط «قواعد مبدأ» (Rules of Origin) مندرج در موافقت‌نامه را احراز کند و همراه با ارائه گواهی مبدأ معتبر (احتمالاً فرم CT-3 که در موافقت‌نامه ترجیحی قبلی استفاده می‌شد) باشد.¹⁰⁹

موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و EAEU پتانسیل قابل توجهی برای کاهش هزینه‌های واردات از کشورهای عضو این اتحادیه دارد. با این حال، تعیین تأثیر دقیق آن بر واردات اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت (کد 28220000) نیازمند دسترسی به جزئیات جداول تعرفه‌ای مندرج در پیوست 1 موافقت‌نامه است که در حال حاضر در دسترس نبود. این خلاء اطلاعاتی، اهمیت مراجعه به متن کامل و رسمی موافقت‌نامه را برای واردکنندگان علاقه‌مند به استفاده از مزایای آن دوچندان می‌کند. حرکت از یک موافقت‌نامه ترجیحی محدود به یک موافقت‌نامه تجارت آزاد گسترده، نشان‌دهنده عزم طرفین برای تعمیق روابط اقتصادی و کاهش موانع تجاری است، که می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای تجارت با این بلوک اقتصادی فراهم آورد.

جدول 3: مقایسه تعرفه واردات کد 28220000 از مبدأ EAEU (پس از اردیبهشت 1404)

6. نتیجه‌گیری و توصیه‌ها

• خلاصه یافته‌ها: واردات اکسیدها و هیدروکسیدهای کبالت (کد 28220000) به ایران در سال 1403 مشمول مجموعه‌ای از هزینه‌ها شامل حقوق ورودی (متشکل از حقوق گمرکی و سود بازرگانی که نرخ دقیق آن برای سال 1403 نیاز به تأیید دارد، اما بر اساس داده‌های قدیمی ممکن است حدود 5% باشد)، مالیات بر ارزش افزوده با نرخ قطعی 10%، عوارض هلال احمر معادل 1% حقوق ورودی و احتمالاً عوارض مدیریت پسماند به میزان 0.05% ارزش CIF (در صورت شمول این کد در فهرست مربوطه) می‌باشد. فرآیند واردات نیازمند ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت (NTSW)، اخذ کارت بازرگانی (برای واردات تجاری)، ثبت سفارش و اخذ مجوزهای لازم (که عمدتاً از طریق NTSW و بسته به کاربرد نهایی کالا مدیریت می‌شود) و انجام تشریفات گمرکی از طریق سامانه EPL است.
• عدم قطعیت‌های کلیدی: مهم‌ترین ابهامات باقی‌مانده عبارتند از: نرخ دقیق حقوق ورودی (به ویژه مؤلفه سود بازرگانی) برای کد 28220000 در سال 1403 و 1404، تعلق یا عدم تعلق قطعی عوارض مدیریت پسماند به این کد، نیاز به مجوزهای خاص بر اساس گرید و کاربرد نهایی محصول و وضعیت تعرفه‌ای دقیق این کد ذیل موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و EAEU پس از لازم‌الاجرا شدن در اردیبهشت 1404.
• توصیه‌ها به واردکنندگان:
  • استعلام رسمی نرخ‌ها: اکیداً توصیه می‌شود برای اطلاع از نرخ دقیق حقوق ورودی (حقوق گمرکی و سود بازرگانی) و اطمینان از شمول یا عدم شمول عوارض پسماند برای کد 28220000، به آخرین نسخه کتاب مقررات صادرات و واردات سال 1403 (و 1404 در زمان انتشار) مراجعه کرده یا به طور مستقیم از گمرک جمهوری اسلامی ایران یا از طریق کارگزار رسمی گمرک استعلام نمایند.
  • رعایت مقررات و مجوزها: اطمینان از ثبت‌نام صحیح در سامانه جامع تجارت (NTSW) و انجام دقیق فرآیند ثبت سفارش، با ذکر شفاف کاربرد نهایی کالا، برای شناسایی و اخذ به موقع کلیه مجوزهای احتمالی از وزارت صمت، سازمان غذا و دارو یا سازمان حفاظت محیط زیست ضروری است.
  • بررسی موافقت‌نامه EAEU: پیگیری اجرای کامل موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و EAEU و دستیابی به متن رسمی پیوست‌های آن (به ویژه پیوست 1) برای تعیین نرخ تعرفه قطعی کد 28220000 هنگام واردات از کشورهای عضو (روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان، قرقیزستان) پس از اردیبهشت 1404، برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک در خصوص منبع‌یابی کالا حیاتی است.
  • مشاوره تخصصی: با توجه به پیچیدگی‌های مقررات گمرکی و تجاری ایران، به ویژه برای مواد شیمیایی، بهره‌گیری از خدمات مشاوران تجاری یا کارگزاران رسمی گمرک که تجربه کافی در این زمینه دارند، می‌تواند به تسهیل فرآیند واردات و جلوگیری از بروز مشکلات کمک شایانی نماید.